Wil je een uitbouw plaatsen, een dakkapel toevoegen of misschien een schuur in je tuin bouwen? Dan is de kans groot dat je een omgevingsvergunning nodig hebt. Maar hoe weet je zeker of je zo’n vergunning moet aanvragen? En hoe zorg je ervoor dat je aanvraag soepel verloopt?
Sinds de invoering van de Omgevingswet in 2024 zijn de regels voor vergunningen veranderd. Dit betekent dat de aanvraagprocedure, eisen en doorlooptijden in 2025 nét iets anders kunnen zijn dan je gewend bent. Daarom is het belangrijk om goed voorbereid te zijn en te weten waar je op moet letten.
In deze blog neem ik je stap voor stap mee door het proces van een omgevingsvergunning aanvragen. Je ontdekt wanneer een vergunning nodig is, hoe je de aanvraag indient en welke valkuilen je moet vermijden. Zo voorkom je onnodige kosten en vertragingen.
Wil je direct weten of je een vergunning nodig hebt? Doe dan alvast de vergunningscheck van de overheid. Of lees verder en ontdek hoe je jouw bouwplannen zonder gedoe kunt realiseren.

Wat is een omgevingsvergunning?
Een omgevingsvergunning is een officiële toestemming van de gemeente om bepaalde bouw- en verbouwactiviteiten uit te voeren. Dit kan gaan om het plaatsen van een dakkapel, een aanbouw, een schuur of zelfs een compleet nieuw huis. Zonder deze vergunning riskeer je een bouwstop of zelfs een boete, en in sommige gevallen moet je het bouwwerk weer afbreken.
Vroeger stonden vergunningen bekend als aparte bouw-, kap- of milieuvergunningen. Maar sinds de invoering van de Omgevingswet is alles samengevoegd onder de term omgevingsvergunning. Dit maakt het proces overzichtelijker, maar betekent ook dat je goed moet weten welke regels er gelden voor jouw specifieke project.
Wanneer heb je een omgevingsvergunning nodig?
Of je een vergunning nodig hebt, hangt af van verschillende factoren:
- Wat je gaat bouwen of verbouwen – Sommige kleine bouwwerken, zoals een schuurtje in de achtertuin, kunnen vergunningsvrij zijn. Voor grotere ingrepen, zoals een uitbouw, is vaak wel een vergunning vereist.
- De locatie van je bouwproject – In beschermde dorps- of stadsgezichten en bij monumentale panden zijn de regels strenger.
- De afmetingen en bouwhoogte – Voor bouwwerken die binnen bepaalde afmetingen vallen, is soms geen vergunning nodig. (Lees meer over de regels per type bouwwerk op wanneer heb je een bouwvergunning nodig?).
- De functie van het bouwwerk – Een woning uitbouwen is iets anders dan een bedrijf starten in een woonwijk. Voor functiewijzigingen kan een vergunning nodig zijn.
Wil je snel checken of je een omgevingsvergunning moet aanvragen? Gebruik dan de vergunningscheck van de overheid.
Vergunningsvrij bouwen
Sommige bouwwerken mag je zonder vergunning plaatsen, zoals:
- Een kleine dakkapel aan de achterkant van je woning
- Een schuurtje binnen bepaalde afmetingen
- Een erfafscheiding tot een bepaalde hoogte
Wil je zeker weten of jouw bouwplan vergunningsvrij is? Check dan de regels via de vergunningscheck.
Hoe weet je of je een omgevingsvergunning nodig hebt?
Voordat je begint met bouwen of verbouwen, is het essentieel om te controleren of je een omgevingsvergunning moet aanvragen. Het aanvragen van een vergunning kost tijd en geld, dus als je zonder kunt, is dat mooi meegenomen. Maar hoe weet je of jouw bouwplan vergunningsplichtig is?
Stap-voor-stap: Zo controleer je of je een vergunning nodig hebt
- Gebruik de vergunningscheck
- De snelste manier om te weten of je een vergunning nodig hebt, is via de vergunningscheck van de overheid.
- Doorloop de vragen en ontdek direct of jouw project vergunningplichtig is.
- Controleer de regels voor jouw bouwplan
- Voor sommige projecten gelden specifieke regels. Wil je een uitbouw of aanbouw plaatsen? Bekijk dan wanneer een bouwvergunning nodig is.
- Wil je een dakkapel plaatsen? Lees hier meer over de vergunning voor een dakkapel.
- Raadpleeg het omgevingsplan van jouw gemeente
- Elke gemeente heeft haar eigen regels over wat wel en niet mag.
- Je kunt dit vinden in het omgevingsplan, dat je opvraagt via het Omgevingsloket of bij jouw gemeente.
- Let op monumenten en beschermde gebieden
- Woon je in een monument of beschermd dorps- of stadsgezicht? Dan heb je vrijwel altijd een vergunning nodig, zelfs voor kleine aanpassingen.
- Twijfel je? Vraag professioneel advies
- Niet zeker of je een vergunning nodig hebt? WILTEK helpt je graag om dit uit te zoeken en een aanvraag soepel te laten verlopen. Neem vrijblijvend contact op via WILTEK.nl.
Waarom deze check zo belangrijk is
Veel mensen denken dat een vergunning niet nodig is en komen later voor vervelende verrassingen te staan. Zonder vergunning riskeer je:
- Een bouwstop: De gemeente kan je dwingen om de werkzaamheden stil te leggen.
- Extra kosten: Je kunt boetes krijgen of extra kosten maken voor het alsnog aanvragen van een vergunning.
- Sloopverplichting: In sommige gevallen moet je het bouwwerk zelfs afbreken.
Door op tijd te checken of je een vergunning nodig hebt, voorkom je deze problemen en kun je met een gerust hart aan je bouwproject beginnen.
Omgevingsvergunning aanvragen: hoe werkt het?
Heb je vastgesteld dat je een omgevingsvergunning nodig hebt? Dan is het tijd om de aanvraag in gang te zetten. Dit proces verloopt in meerdere stappen en kan enkele weken tot maanden duren. Een goede voorbereiding zorgt ervoor dat je aanvraag soepel verloopt en niet onnodig wordt afgekeurd.
Stap-voor-stap: Zo vraag je een omgevingsvergunning aan
- Controleer de indieningsvereisten
- Elke aanvraag moet voldoen aan specifieke eisen. Je hebt bijvoorbeeld bouwtekeningen, constructieberekeningen en een situatieschets nodig.
- Bekijk welke documenten je nodig hebt op welke bouwtekeningen zijn nodig?.
- Dien je aanvraag in via het Omgevingsloket
- Alle vergunningaanvragen verlopen via het Omgevingsloket.
- Hier vul je de gegevens van je bouwplan in en upload je de benodigde documenten.
- Beoordeling door de gemeente
- De gemeente beoordeelt of jouw aanvraag voldoet aan de wet- en regelgeving. Ze kijken onder andere naar:
- Bestemmingsplannen en welstandscriteria
- Technische veiligheid en milieuaspecten
- Omgevingsimpact en eventuele bezwaren van omwonenden
- De wettelijke behandeltermijn is 8 weken voor reguliere aanvragen, maar bij complexe projecten kan dit langer duren.
- De gemeente beoordeelt of jouw aanvraag voldoet aan de wet- en regelgeving. Ze kijken onder andere naar:
- Beslissing: goedkeuring of afwijzing
- Bij goedkeuring ontvang je een vergunning en mag je starten met de werkzaamheden.
- Bij afwijzing krijg je te horen waarom je aanvraag niet is goedgekeurd. Dit kan te maken hebben met onvolledige documenten, strijdigheid met het bestemmingsplan of bezwaren van omwonenden.
- Wat als je vergunning wordt geweigerd?
- Controleer de reden van afwijzing en kijk of je de aanvraag kunt aanpassen.
- In sommige gevallen kun je bezwaar maken tegen de beslissing van de gemeente.
- Meer hierover lees je in wat als je bouwvergunning wordt geweigerd?.
Hoelang duurt een omgevingsvergunning aanvragen?
De behandeltermijn is wettelijk vastgesteld op 8 weken, met een mogelijkheid tot verlenging met 6 weken. Bij complexe projecten of aanvragen waarbij een uitgebreide procedure nodig is, kan de doorlooptijd oplopen tot 6 maanden of langer.
Wil je sneller weten waar je aan toe bent? WILTEK helpt je met een volledige aanvraag, zodat je geen vertraging oploopt. Neem contact op via WILTEK.nl.
Welke documenten heb je nodig voor je aanvraag?
Een omgevingsvergunning wordt alleen goedgekeurd als je de juiste documenten aanlevert. Een onvolledige aanvraag kan leiden tot vertraging of zelfs een afwijzing. Daarom is het belangrijk om vooraf te weten welke tekeningen en berekeningen nodig zijn.
Essentiële documenten voor een omgevingsvergunning
- Bouwtekeningen
- Situatietekening: laat zien waar het bouwwerk zich bevindt op het perceel.
- Plattegronden: tonen de indeling van het bouwwerk op verschillende verdiepingen.
- Gevelaanzichten en doorsneden: geven een gedetailleerd beeld van hoe het bouwwerk eruit komt te zien.
- Bekijk meer over welke tekeningen nodig zijn op welke bouwtekeningen zijn nodig?.
- Constructieberekeningen
- Gemeenten willen zekerheid over de veiligheid van het bouwwerk.
- Een constructeur berekent of de fundering, wanden en vloeren voldoen aan de wettelijke eisen.
- Bestemmingsplan en omgevingsplan
- Controleer of je bouwplan past binnen het bestemmingsplan.
- Gemeenten kunnen vragen om een toelichting op hoe het plan zich verhoudt tot het omgevingsplan.
- Energieprestatieberekeningen (indien nodig)
- Voor nieuwbouw en grote verbouwingen gelden eisen voor energiezuinigheid.
- Verklaring van geen bezwaar (indien nodig)
- Bij afwijkingen van het bestemmingsplan kan de gemeente extra goedkeuring vereisen.
Waar vraag je bouwtekeningen op?
Heb je geen originele bouwtekeningen van je woning? Dan kun je deze opvragen bij de gemeente of laten maken door een specialist. Meer hierover lees je op originele bouwtekening opvragen.
Wil je een complete set bouwtekeningen laten maken? WILTEK kan je hierbij helpen. Vraag vrijblijvend een offerte aan via bouwtekening laten maken.
Kosten van een omgevingsvergunning
Het aanvragen van een omgevingsvergunning brengt kosten met zich mee. Dit zijn niet alleen de leges die je aan de gemeente betaalt, maar ook kosten voor bouwtekeningen, constructieberekeningen en eventuele adviesdiensten.
Welke kosten kun je verwachten?
- Legeskosten (gemeentelijke kosten)
- De gemeente rekent leges voor het beoordelen van je aanvraag. Dit bedrag is afhankelijk van de kosten van je bouwproject en verschilt per gemeente.
- Gemiddeld liggen de legeskosten tussen 2% en 4% van de bouwsom. Bij een aanbouw van €20.000 kun je dus rekenen op €400 tot €800 aan leges.
- Check de leges in jouw gemeente via de gemeentelijke website of neem contact op met WILTEK voor een indicatie.
- Kosten voor bouwtekeningen
- Een omgevingsvergunning is alleen mogelijk met professionele bouwtekeningen. De kosten hiervoor hangen af van de complexiteit van het project:
- Eenvoudige verbouwing (bijv. dakkapel of schuur): vanaf €250
- Uitbouw of aanbouw: gemiddeld tussen €500 en €1.500
- Nieuwbouw of grote verbouwing: vanaf €2.000
- Meer hierover lees je op bouwtekening laten maken.
- Een omgevingsvergunning is alleen mogelijk met professionele bouwtekeningen. De kosten hiervoor hangen af van de complexiteit van het project:
- Constructieberekeningen
- Voor dragende constructies heb je een berekening nodig van een constructeur. Kosten:
- Dakkapel of kleine uitbouw: vanaf €250
- Grote aanbouw of complete woning: €500 – €2.000
- Voor dragende constructies heb je een berekening nodig van een constructeur. Kosten:
- Eventuele extra kosten
- Advies- en bemiddelingskosten: Als je een specialist inschakelt om de aanvraag voor je te regelen.
- Kosten bij afwijkingen van het bestemmingsplan: Extra procedures en onderzoeken kunnen oplopen tot enkele duizenden euro’s.
Bespaartips: hoe houd je de kosten laag?
- Vergelijk leges per gemeente – Sommige gemeenten hanteren lagere tarieven dan andere.
- Zorg voor complete documenten – Onvolledige aanvragen leiden tot extra kosten en vertraging.
- Vraag professioneel advies – Een goed voorbereide aanvraag voorkomt fouten en onverwachte kosten.
Wil je weten wat een vergunning kost in jouw situatie? WILTEK helpt je graag met een kosteninschatting. Neem contact op via WILTEK.nl.
Veelgemaakte fouten bij een omgevingsvergunning
Het aanvragen van een omgevingsvergunning lijkt misschien een eenvoudig proces, maar in de praktijk worden er regelmatig fouten gemaakt. Dit kan leiden tot vertraging, extra kosten of zelfs een afwijzing van de vergunning. Hieronder lees je welke fouten het meest voorkomen en hoe je ze kunt voorkomen.
1. Onvolledige of onjuiste aanvraag
Veel aanvragen worden afgewezen omdat documenten ontbreken of niet voldoen aan de eisen. Denk hierbij aan:
- Bouwtekeningen die niet volledig of correct zijn.
- Geen constructieberekeningen terwijl deze vereist zijn.
- Een situatieschets die niet duidelijk genoeg is.
Oplossing: Zorg dat je alle documenten compleet en correct aanlevert. Bekijk welke bouwtekeningen je nodig hebt op welke bouwtekeningen zijn nodig?.
2. Niet vooraf controleren of een vergunning nodig is
Sommige mensen starten met bouwen zonder te weten of een vergunning vereist is. Dit kan leiden tot een bouwstop of boetes.
Oplossing: Doe altijd de vergunningscheck of vraag advies bij een expert zoals WILTEK.
3. Vergunning aanvragen voor een plan dat niet past binnen het bestemmingsplan
Elk perceel heeft een bestemmingsplan dat bepaalt wat er gebouwd mag worden. Een aanvraag die hiermee in strijd is, wordt vaak afgewezen.
Oplossing: Controleer vooraf het omgevingsplan via het Omgevingsloket of vraag WILTEK om dit voor je te doen.
4. Geen rekening houden met bezwaren van omwonenden
Buren kunnen bezwaar maken tegen een bouwplan, bijvoorbeeld vanwege verlies van privacy of schaduwvorming.
Oplossing: Betrek de buren vooraf bij je plannen en check of jouw bouwplan aan de regels voldoet.
5. Niet inspelen op een afwijzing
Soms wordt een vergunning geweigerd, maar kan een kleine aanpassing ervoor zorgen dat je wél toestemming krijgt.
Oplossing: Laat je aanvraag beoordelen door een expert. Meer hierover lees je in wat als je bouwvergunning wordt geweigerd?.
Wil je zeker weten dat jouw aanvraag in één keer goedgekeurd wordt? WILTEK helpt je met een complete, foutloze aanvraag. Neem vrijblijvend contact op via WILTEK.nl.
Alles op een rij: Dit moet je weten over een omgevingsvergunning aanvragen
Het aanvragen van een omgevingsvergunning kan complex zijn, maar met de juiste voorbereiding voorkom je fouten, vertragingen en extra kosten. In deze blog heb je geleerd:
- Wanneer je een vergunning nodig hebt en hoe je dit controleert via de vergunningscheck.
- Hoe je een aanvraag indient en welke documenten je nodig hebt.
- Welke kosten je kunt verwachten en hoe je kosten kunt besparen.
- Veelgemaakte fouten en hoe je deze voorkomt.
Wil je zeker weten dat jouw aanvraag in één keer goedgekeurd wordt? WILTEK helpt je met:
- Advies over vergunningsplicht en bouwregels.
- Het maken van professionele bouwtekeningen en berekeningen.
- Een complete en foutloze aanvraag.
Vraag direct een offerte aan via WILTEK.nl of neem contact op voor vrijblijvend advies: WILTEK.nl/contact.